De staatssteenkolenmijn te Hoensbroek

Joannes Hubertus Dirks, stamhouder Xe generatie, werd geboren op dinsdag 13 juli 1880 in Roermond. Joannes was schoenmaker. Hij trouwt op dinsdag 16 juni 1908 in Roermond met Hendrika Catharina van Emden. Het paar gaat wonen aan de Venloscheweg 65 in Roermond. Binnen de gemeente Roermond heeft het paar, inmiddels zes kinderen rijk, ruim 17 jaar gewoond voordat het op 27 februari 1925 verhuist naar het Zuidlimburgse Hoensbroek.
De gemeente Hoensbroek was in de dagen tussen 1910 en 1930 in trek door de komst én de geweldige bloei van de steenkolenmijn “Emma”, welke aldaar gelegen was en sinds 1913 steenkolen produceerde. Ongetwijfeld heeft het gezin Dirks-van Emden behoort tot de 40.834 personen die tussen 1911 en 1930 naar Hoensbroek kwamen. Van dit hoge aantal bleven overigens maar 7.261 permanent binnen de gemeente wonen, de rest vertrok weer naar elders. In het boek “Geschiedenis van Hoensbroek” wordt de situatie binnen de gemeente, door de komst van de mijn, als volgt omschreven:

“… In zijn vroegere constellatie had dit dorpje altijd gehurkt rond de invloed die uitgegaan was van de bewoners van het imposante kasteel in het moerasland. Zijn bewoners hadden geen andere sfeer gekend. Nu lag het aspect anders : datzelfde dorpje zou nú moeten gaan letten op de hartslag die zich in een bedrijf voltrekken zou, op een der hoogste heuveltoppen rondom dat moeras. Dat dorpje zou uit een isolement gaan groeien. Het zou altijd tegen de steeds machtiger en meer en meer groeiende contouren van dat bedrijf aankijken : een bedrijf waar het grootste deel van zijn inwoners een nog ongekend emplooi zou vinden. Zijn bewoners, op een onverwachte wijze in aantal groeiende, zouden ieder voor zich en op eigen manier, gaan delen in een welvaart waarvan men nimmer gedroomd had …” .

Twee zonen uit het gezin Dirks-van Emden werkten lange tijd op de staatssteenkolenmijn Emma. Aloysius Henricus Johannes (Wiel), was ondergronds mijnwerker en werkzaam bij de ventilatiedienst en zijn jongere broer Mathias Henricus (Mathieu), was veertig jaar ondergronds opzichter.

De voormalige staatssteenkolenmijn "Emma" te Hoensbroek.

Nederland kende twaalf mijnzetels, grotendeels gesitueerd in de Oostelijke Mijnstreek (omgeving Heerlen en Kerkrade). In 1899 werd de eerste kolenmijn in productie genomen, de Oranje Nassau I in Heerlen. De twaalfde kwam in 1928. Eind 1974 werd de laatste steenkool uit de Limburgse bodem gehaald en ging ook de laatste mijn dicht.

Er zijn op internet een groot aantal websites te vinden over deze steenkolenmijnen met artikelen over het mijnvak en interessante verhalen over en van de mijnwerkers. Hieronder staan de links naar enkele van deze sites: